Μονή των Σπηλαίων του Πσκωφ

Η αφήγηση αφορά το μοναστήρι των Σπηλαίων του Πσκωφ, μία από τις ελάχιστες μονές που δεν έκλεισαν στα χρόνια του ολοκληρωτισμού. Μέσα από τις ιστορίες του βιβλίου γνωρίζουμε τους μαχητές της Ορθοδοξίας, ανθρώπους που φυλακίστηκαν για την πίστη τους και υπέστησαν φυλακίσεις, βασανισμούς και εξορίες. Ταυτόχρονα ανιχνεύουμε τις αναζητήσεις νέων ανθρώπων, τη δίψα και την αναζήτηση του Θεού στη σημερινή εποχή, τη σταδιακή προσέγγιση των αληθειών της Εκκλησίας, το αληθινό βάπτισμα στο Σώμα του Χριστού, τη γνωριμία με τον πνευματικό κόσμο.

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Είναι γραμμένο στο Ευαγγέλιο πως «γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιωάν. Η’ 32).

Η τελική και αποφασιστική απελευθέρωση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη ζώσα αφομοίωση της αλήθειας. Σε τελευταία ανάλυση τούτη είναι η θεία ελευθερία, η ελευθερία της Βασιλείας του Θεού, ελευθερία που τελικά ενώνεται με την χάρι. Μια τέτοια ένωση και ταύτιση της ελευθερίας με την χάρι δεν είναι προφανής στις ορθόδοξες θεωρίες των ιστορικών Εκκλησιών και ακόμη λιγότερο μπορεί να παρασχεθεί από την μαρξιστική ή κομμουνιστική ορθοδοξία, μολονότι την διεκδικεί. Η θέση του ανθρώπου είναι να βρίσκεται καθ’ οδόν και όχι στην τελική επίτευξη, όχι εκεί που ο δρόμος οδηγεί. Κατά μήκος αυτού του δρόμου ο άνθρωπος αναζητεί και ανερευνά την αλήθεια και συνεχίζει να αναζητεί και να ανερευνά, ακόμη κι όταν η αρχέγονη ακτίνα της αλήθειας έχει ήδη εισέλθει στην ψυχή του. Η αλήθεια δεν δίνεται υπό μορφήν έτοιμη και τελειωμένη, ούτε και η Αλήθεια της αποκάλυψης. Καμιά αποκάλυψη δεν πρέπει να διεκδικεί την οριστικότητα και την πληρότητα, αλλά συνεχίζει μέχρι το τέλος του κόσμου. Η επίτευξη της αλήθειας προϋποθέτει την οδό και τη ζωή.

Ο Χριστός είναι η Αλήθεια, η Οδός και η Ζωή, η σίγουρη και αλάνθαστη οδός και ζωή. Και στην οδό και τη ζωή η ελευθερία είναι μια αναγκαιότητα, προκειμένου η πλήρωση της αλήθειας να επιτευχθεί. Όταν, ακολουθώντας την οδό, οι άνθρωποι διατείνονται πως η αποκάλυψη της αλήθειας, η οποία πρέπει να προσφέρει πραγματικήν ελευθερία, είναι οριστική και πλήρης, πέφτουν στα πανουργήματα του Αντίχριστου και στην αποπλανητική γοητεία του «Μέγα Ιεροεξεταστή». Ο πειρασμός του Μέγα Ιεροεξεταστή βρίσκεται κρυμμένος μέσα σε όλα τα εκκοσμικευμένα μη θρησκευτικά ή αντιθρησκευτικά ρεύματα σκέψης και σε όλες τις θεωρίες που διεκδικούν την οριστική κατοχή της αλήθειας και αναγνωρίζουν μόνο την ελευθερία που παρέχεται από την αλήθεια τους. Αλλά κανείς πρέπει να αγωνισθεί όχι μόνο χάριν της ελευθερίας, αλλά και κάτω από τη σημαία της αλήθειας. Ο Jaspers λέγει πως η άσκηση της ελευθερίας προς αναζήτηση του υπερβατικού είναι η πηγή της θρησκείας…..

Αργά ή γρήγορα πρέπει να συμβεί μια επανάσταση στη σκέψη, μια επανάσταση ελευθερωτική από την δύναμη του αντικειμενικού κόσμου, από την ύπνωση αυτών που ονομάζουμε αντικειμενικές πραγματικότητες. Τότε η ερμηνεία της αποκάλυψης θα μεταφερθεί στην υπαρξιακή υποκειμενικότητα. Τότε επίσης η Αλήθεια θα νοηθεί, όχι ως προκαθορισμός (γενικό λογικό κύρος), αλλά ωσάν υπαρξιακή ελευθερία.

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ Η ΑΙΡΕΣΗ

Το Δόγμα ως ουσία και ύπαρξη αποκαλύπτει και είναι η αδιαμφισβήτητη αλήθεια, η οποία λαμβάνεται γενικώς ως πίστη, δηλαδή την οδό, την κατεύθυνση που βαδίζει εκατέρωθεν Θεός και άνθρωπος, ως προς την ένωση. Είναι αποκεκαλυμμένο από τον Θεό, διότι έχει βασιστεί στην Αγία Γραφή και αποτελεί κτήμα όλης της Εκκλησίας, δηλαδή του συνόλου των πιστών, ζωντανών και αποθνησκόντων. Αντίθετα η αίρεση είναι μια επιλογή, μια αφαίρεση και άρση, μια θεολογική άποψη, που αποτελεί απομάκρυνση από το περιβάλλον της Εκκλησίας και αντιπαρατίθεται προς την διδασκαλία της. Η Εκκλησία μέσα από την πάλη που διεξάγει με τις αιρέσεις, ενδυναμώνει τη συνείδηση της και αναπτύσσει πλήρη και αποκρυσταλλωμένη θεολογική σκέψη. Στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό η πίστη και τα έργα συνδέονται, γιατί η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή (Ιακ. 2:26), αλλά και τα έργα ως τήρηση νομικών σχολαστικών εντολών είναι ανούσια και άκαρπα, γιατί ο άνθρωπος σώζεται όχι με την τήρηση των εντολών του νόμου, αλλά με την πίστη του στον Θεό (Ρωμ. 3:28). Το Δόγμα αποκαλύπτει την Αλήθεια, υποδεικνύει την Οδό την σωτηρίας και φέρνει σε κοινωνία με τη Ζωή.

 Έτσι το Δόγμα είναι η θεία ύπαρξη του Χριστού που είναι η Αλήθεια, η Οδός και η Ζωή (Ιωαν. 14:6). Αντιθέτως η αίρεση απομακρύνει από την αλήθεια, κλείνει την οδό της σωτηρίας και καταντά τον άνθρωπο πνευματικά νεκρό. Ο Β. Λόσσκι αναφέρει περί αυτού: Η πάλη της Εκκλησίας υπέρ του Δόγματος, είναι η πάλη για τη σωτηρία του ανθρώπου, για την δυνατότητα κοινωνίας με την αληθινή Ζωή, την ένωση με τον Θεό και την αιώνια μακαριότητα.

Ελληνορωσική Ορθόδοξη θεολογία

Ο π. Φλωρόφκσυ είχε επιλέξει ως ακρογωνιαίο λίθο της Ορθόδοξης αναγέννησης, όχι καμιά από τις σύγχρονες προτεσταντικές και ρωμαιοπαπικές σχολές, αλλά την ιερή Παράδοση της Εκκλησίας. Καλούσε σε επιστροφή στους Πατέρες, στον ιερό Ελληνισμό, που είναι μια αιώνια και σταθερή κατηγορία της ιστορικής Ορθοδοξίας.

Πίστευε ότι δεν πρέπει να αποκοπεί η ελληνική παράδοση από την σύγχρονη Ορθόδοξη μελέτη και να παρασυρθεί από τις δυτικές επιρροές, αλλά θα πρέπει όλα τα ρώσικα επιτεύγματα να ελεγχθούν υπό το φως της ελληνικής κληρονομιάς. Αυτό καθιστά την ελληνορωσική Ορθόδοξη θεολογία ως συνέχεια των Πατερικών κειμένων.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΠΕΡΝΤΙΑΕΦ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΞΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ.

Ή υπεράσπιση έναντι των σκανδάλων

Ό Βοκκάκιος μας διηγείται την Ιστορία κάποιου Εβραίου, τον όποιο ένας χριστιανός φίλος του προσπάθησε να τον προσηλυτίσει.
Ό Εβραίος ήταν έτοιμος να αποδεχθεί τον Χριστιανισμό, αλλά πριν την τελική δέσμευση του, εξέφρασε την επιθυμία να μεταβεί στη Ρώμη για να γνωρίσει από κοντά τη συμπεριφορά του Πάπα και των καρδιναλίων, τη ζωή δηλαδή των ανθρώπων πού βρισκόντουσαν στην κεφαλή της Εκκλησίας. Ό χριστιανός, πού είχε προσηλυτίσει τον Εβραίο, αναστατώθηκε, σκέφτηκε πώς όλοι οι κόποι του θα πήγαιναν χαμένοι. Ό Εβραίος, σαν έβλεπε τα σκάνδαλα της Ρώμης, δεν θα αποφάσιζε ποτέ να βαπτιστεί. Τελικώς πήγε στη Ρώμη και εκεί διαπίστωσε από κοντά την υποκρισία, την εξαχρείωση, τη διαφθορά, την πλεονεξία, πού βασίλευαν την εποχή εκείνη στην αυλή του Πάπα μεταξύ των κληρικών του. Όταν επέστρεψε, ανήσυχος ό φίλος του ό χριστιανός τον ρώτησε για την εντύπωση πού απεκόμισε από τη Ρώμη. Ή απάντηση ήταν από τις πιο αναπάντεχες, με τη βαθιά έννοια του όρου: «Εφόσον», είπε ό Εβραίος, «παρ” όλα τα σκάνδαλα και τις βεβηλώσεις πού είδα στη Ρώμη, ή χριστιανική πίστη όχι μόνο δεν γκρεμίστηκε αλλά και εδραιώθηκε, τότε θα πρέπει να είναι ή αληθινή πίστη!». Και ό Εβραίος τελικώς βαπτίζεται χριστιανός.

ΤΟ ΝΗΣΙ – OCTΡOB

Πρόκειται για μια περιπέτεια, που αφηγείται την ιστορία του π. Ανατόλιου, ενός παράξενου μοναχού σ” ένα νησί του ρωσικού βορρά.

Ο μοναχός εκείνος, παλεύοντας με προσωπικά πάθη, έζησε ως «διά Χριστόν σαλός», δηλαδή παρίστανε τον τρελό κρύβοντας από τους άλλους ότι είχε γίνει πλέον ένας άγιος. Μόνο τα παιδιά και οι ταπεινοί αντιλαμβάνονταν τι κρυβόταν μέσα στην ψυχή του.

Η ΡΩΣΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ «ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ» Η ΤΑΙΝΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ !

Η ταινία «Το φρούριο» είναι μια δοκιμασία για την ψυχή. Αν καταφέρεις να τη δεις έως το τέλος σημαίνει πως η κάρδια σου δεν έχει σκληρύνει ακόμα, δεν αποστασιοποιήθηκες από τον υπόλοιπο κόσμο κρυμμένος πίσω από ψηλούς τοίχους. Ταινία για το θαύμα. Θαύμα πραγματικό και όχι φανταστικό. 

Ταινία για τη θεραπεία των άρρωστων παιδιών και για την ίαση των ενήλικων. Στον κινηματογράφο πια η έννοια του ήρωα ταυτίζεται με σκληρότητα και μυϊκή δύναμη. Όμως βλέπετε πως γίνεται και αλλιώς. Ο ήρωας είναι αυτός που με τη δύναμη της καρδιάς μπορεί να κάνει το καλό. Εξάλλου υπάρχει τόσο λίγο καλό γύρω μας. Ακόμη δεν ξέρουμε τι είναι η ζωή. Είναι μια περίοδος εργασίας πριν από την αιωνιότητα ή μία απλή βολτούλα από το ένα σημείο στο άλλο;

Παραγωγή: 2007

Σκηνοθέτης: Μιχαήλ Σάδριν

Προβολή: ορθόδοξο τηλεοπτικό κανάλι «Γκλας»

Το 2009 η ταινία προβλήθηκε στο φεστιβάλ ορθόδοξης ταινίας και πήρε τα πρώτα βραβεία σε όλες τις κατηγορίες, με ομοφωνία κοινού και επιτροπής.

Τα γυρίσματα διήρκεσαν ένα χρόνο στο μοναστήρι Σβιάτο-Βαζνεσένσκι (Της Αναλήψεως) στα σύνορα με την Ρουμανία. Ο σκηνοθέτης μας δίνει την ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τις αξίες της ζωής, μέσα από τα παραδείγματα των μοναχών, εφαρμόζοντας καθημερινά την εντολή της αγάπης.

Τα κεντρικά πρόσωπα είναι: ο ηγούμενος του μοναστηριού (που έγινε ο πατέρας για 29 υιοθετημένα παιδάκια, έχοντας ήδη δύο δικά του, δύο αγόρια και ένα κορίτσι), η αδελφότητα και τα παιδιά από το μοναστηριακό ορφανοτροφείο (150 ορφανά), πολλά από τα οποία είναι βαριά άρρωστα.

Αποφατική Θεολογία

Για τον Θεό δεν μπορούμε απολύτως τίποτα να πούμε καταφατικά. Όσα και να πούμε για να τον περιγράψουμε είναι ελλιπή, ατελή και περιορισμένα. 
Δεν μπορούμε να μιλήσουμε περί του τι είναι ο Θεός, αλλά μόνο περί του τι δεν είναι. Αυτή η μέθοδος συλλογισμού περί Θεού έλαβε την ονομασία αποφατική (αρνητική) θεολογία και αντιδιαστέλλεται από την καταφατική (θετική).
Ο π. Γεώργιος Φλωρόφκσυ αναφέρει συγκεκριμένα ότι ο Θεός είναι ανώτερος από κάθε περιορισμό, ανώτερος από κάθε προσδιορισμό και ισχυρισμό και ως εκ τούτου και ανώτερος από κάθε απόφανση. Το αποφατικό δεν έχει την ίδια σημασία με το υπέρ (ή έξω, εκτός), δηλώνει όχι περιορισμό ή εξαίρεση, αλλά υπεροχή και υπέρβαση. Το Θείο είναι ανώτερο από κάθε θεωρητική ονομασία και προσδιορισμό.
Ο Θεός δεν είναι ούτε ψυχή, ούτε νους, ούτε φαντασία, ούτε γνώμη, ούτε διαλογισμός, ούτε ζωή, δεν είναι ούτε λέξη, ούτε έννοια.
Ο Θεός δεν είναι αντικείμενο γνώσης, είναι υπεράνω της γνώσης. Γι’ αυτό η οδός της γνώσεως είναι η οδός της αφαίρεσης και της απόφανσης, η οδός της απλοποίησης και της σιωπής. Τον Θεό θα τον γνωρίσουμε μόνο στην ησυχία του πνεύματος, στην ησυχία της «άγνοιας». Αυτή η αποφατική «άγνοια» είναι ακριβέστερα υπερ-γνώση, όχι απουσία γνώσης, αλλά η τέλεια γνώση και γι’ αυτό ασύγκριτη με κάθε μερική γνώση.
Αυτή η «άγνοια» είναι ενατένιση.
Ο Θεός γνωρίζεται όχι μακρόθεν, όχι δια του διαλογισμού περί Αυτού, αλλά δια της ακαταλήπτου με’ Αυτού ενώσεως.