ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ Η ΑΙΡΕΣΗ

Το Δόγμα ως ουσία και ύπαρξη αποκαλύπτει και είναι η αδιαμφισβήτητη αλήθεια, η οποία λαμβάνεται γενικώς ως πίστη, δηλαδή την οδό, την κατεύθυνση που βαδίζει εκατέρωθεν Θεός και άνθρωπος, ως προς την ένωση. Είναι αποκεκαλυμμένο από τον Θεό, διότι έχει βασιστεί στην Αγία Γραφή και αποτελεί κτήμα όλης της Εκκλησίας, δηλαδή του συνόλου των πιστών, ζωντανών και αποθνησκόντων. Αντίθετα η αίρεση είναι μια επιλογή, μια αφαίρεση και άρση, μια θεολογική άποψη, που αποτελεί απομάκρυνση από το περιβάλλον της Εκκλησίας και αντιπαρατίθεται προς την διδασκαλία της. Η Εκκλησία μέσα από την πάλη που διεξάγει με τις αιρέσεις, ενδυναμώνει τη συνείδηση της και αναπτύσσει πλήρη και αποκρυσταλλωμένη θεολογική σκέψη. Στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό η πίστη και τα έργα συνδέονται, γιατί η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή (Ιακ. 2:26), αλλά και τα έργα ως τήρηση νομικών σχολαστικών εντολών είναι ανούσια και άκαρπα, γιατί ο άνθρωπος σώζεται όχι με την τήρηση των εντολών του νόμου, αλλά με την πίστη του στον Θεό (Ρωμ. 3:28). Το Δόγμα αποκαλύπτει την Αλήθεια, υποδεικνύει την Οδό την σωτηρίας και φέρνει σε κοινωνία με τη Ζωή.

 Έτσι το Δόγμα είναι η θεία ύπαρξη του Χριστού που είναι η Αλήθεια, η Οδός και η Ζωή (Ιωαν. 14:6). Αντιθέτως η αίρεση απομακρύνει από την αλήθεια, κλείνει την οδό της σωτηρίας και καταντά τον άνθρωπο πνευματικά νεκρό. Ο Β. Λόσσκι αναφέρει περί αυτού: Η πάλη της Εκκλησίας υπέρ του Δόγματος, είναι η πάλη για τη σωτηρία του ανθρώπου, για την δυνατότητα κοινωνίας με την αληθινή Ζωή, την ένωση με τον Θεό και την αιώνια μακαριότητα.